Pasen

Al Masich Qam. Hakkan Qam! (De Heer is opgestaan. Hij is waarlijk opgestaan!) Vele malen en in vele talen heb ik dat gehoord deze Pasen. Het begon 's ochtends zeer vroeg op de Olijfberg, bij opkomende zon. Het begin van een prachtige, zeer warme dag. En ik kon het niet vaak genoeg horen. Omdat het zo iets ongelooflijks is. Pasen. Opstanding. Leven dat het wint van de dood.

een-na-laatste vastenweek

Een- na-laatste vastenweek......en dat verraste me, toen ik de bladzij van mijn agenda omsloeg. Dat snap ik zelf ook niet helemaal, want dat vasten was er nou juist om “Feng Shui” de Stille Week in te glijden, geheel gereed voor het feest. In plaats daarvan voel ik me tamelijk vermoeid, na een week verhalen schrijven voor Nederlandse kinderen over Jeruzalemse leeftijdgenootjes. Hoe die aan hen te presenteren? Dromen over vrede in een weerbarstige realiteit, gemeenschappelijkheden ontdekken. Daar komt het ongeveer op neer. En nu lijkt mijn droom (van mezelf, in vrede met het bestaan in al haar verscheidenheid en mijn eigen zijn in het bijzonder, een berustende glimlach op mijn gelaat, kuierend door de Via Dolorosa) een illusie. En om eerlijk te zijn roept dat dan weer schuldgevoel op. Dat ik een matige vaster ben. Dat het is mislukt. Zodat ik me toch weer midden in het Paasverhaal bevind, en wel op Goede Vrijdag. Het kruis. Schuld en Verlossing. Niet de episode waar ik het best raad mee weet. Liever snijd ik af en ga direct door naar het Lege Graf. Maar misschien is het wel goed mijn aandacht op deze dag te richten. Want hoe zit dat, geweldloosheid en Goede Vrijdag? Mel Gibsons e.a. schijnen een verband aan te nemen tussen geweld en verlossing. Hoe kwistiger het bloed vloeit, hoe groter Gods liefde? Maar ik heb de film niet gezien (ivm nachtrust is Lord of the Rings II wel zo ongeveer mijn grens), noch is mijn dogmatisch oog sterk ontwikkeld. Dat wil zeggen: eerst is er ervaring, een verhaal. En zo af en toe zit daarin zo iets kernachtigs dat je dat in een aparte, abstractere zin wilt uitdrukken. (En voor je het weet, zie aan, een 8-delige dogmatiek.) En sowieso tussen het lijden van Christus en Verlossing. Ik zie bevrijding op de vroege ochtend van Pasen, maar kan de link tussen bevrijding en die vrijdag niet zo goed leggen. Misschien ontbreek het me op dit punt aan ervaring en verhalen. En misschien moet een mens hopen dat dat zo blijft. Op vrijdagavond ben ik onder de indruk van deze lijdende mens, die deze weg durfde te gaan. Zonder dat dat moest, zonder dat dat van eeuwigheid aan was vastgelegd. Die vrijdag leek de kracht van het geweld groter, zoals zo vaak op deze aarde. Op Paasmorgen zeer vroeg overwonnen de zachte krachten. Dat is Pasen voor mij dit jaar. En tranen springen in mijn ogen als ik dat opschrijf. Misschien is Pasen meer een feest dat de boel in beroering brengt (de vrouwen schrikken van het lege graf!) dan de toestand van rust die ik eerder beschreef. Een verlangen naar bevrijding. Niet berusten in de ogenschijnlijke overwinnning van geweld.

Een goede Goede week!

vijfde vastenweek

Voor het eerst dit jaar waait de Chamsiin, warme wind uit de woestijn. Grillig weer heeft plaatsgemaakt voor zomer, koude nachten voor zwoele lange avonden. Geen slepende maanden van af en toe een zonnestraal, van knoppen die misschien ooit zullen uitkomen zoals in het thuisland. Bats-boem alles groen, overal bloesem. Ik heb kennisgemaakt met de Hebrew University-variant van de Nederlandse rokjesdag: de Amerikaanse studentes hebben hun pyjama’s alle verwisseld voor minieme shorts. Ik weet niet welke definitie van kleding zij hanteren, knopen en ritsen zullen er niet in voorkomen.

Ondertussen vragen sommigen me wat ik merk van het geweld in de Gaza-strook, van de tientallen mensen, ook vrouwen en kinderen, die daar omkomen. Nu, de Chamsin beinvloedt het dagelijks leven in deze stad veel directer. Via de tam-tam hoorde ik wel over onrust in Oost-Jeruzalem- als solidariteitsbetuiging waren de winkels in de oude stad dicht, er waren relletjes, ging het gerucht. Ik heb er niets van gemerkt. Wel zag ik zondag net buiten de uni een demonstratie van studenten. Palestijnen met rood-zwart-groene vlaggen en parafernalia aan de ene kant, Israeli's in blauw-wit aan de andere kant van de straat, politie ertussen. Het zag er grimmig uit. Sinds gister is nog duidelijker voelbaar dat de wereld niet zo mooi is als het weer doet vermoeden. Ik dronk koffie met een Palestijnse vriend, toen hij werd gebeld door zijn vader: hij moest direct naar huis komen, er was een aanslag gepleegd op een school in Jeruzalem, er werden mensen opgepakt. De school bleek een zeer orthodoxe yeshive, de slachtoffers jonge jongens. Vanmorgen liep ik met een zwaar gevoel door de Oude Stad. Op internet had ik gelezen hoe een rad van gebeurtenissen in werking was gesteld: Olmert die nog meer ernst wil maken met het uitschakelen van terroristen in de Gaza-strook, foto’s van de gedode studenten, de muur moet echt worden afgerond, feestende mensen in Gaza.
Ja, lieve lezers, zou het geen aardig idee zijn om allemaal geweldloos te gaan communiceren? Ik had juist deze week, geinspireerd door een vriendin, wat gelezen van Marshall Rosenberg, non-violent communication-goeroe. Je bewust zijn van je gevoelens, spreken vanuit je behoeften en luisteren naar de behoeften van de ander. Citaat: "What i want in my life is compassion, a flow between myself and others based on a mutual giving from the heart." En ik realiseer me steeds meer dat ik er al mijn kaarten op wil zetten. Maar vandaag, sloffend door de Oude Stad, zie ik het er in de eeuwigheid niet van komen dat daarvoor ruimte zou zijn. Gets. Rotstad. Dan kijk ik op en zie ik Roger. Lezer, u kent Roger niet, maar weet dat Roger een van die mensen is die ik ooit ben tegengekomen en nooit ben vergeten. Omdat we samen in een Spaanse kathedraal op wandelschoenen Taize-liederen hebben gezongen. Omdat hij zo’n prachtige zachtmoedige uitstraling heeft. Ik weet, het is een waardeloze redenering, maar als ik in de straatjes van deze stad Roger tegen het tachtigjarige lijf kan lopen, wat denkt u, zou het dan ooit wat kunnen worden met geweldloosheid?